Sual: (Çok kazanmak için çok çalışmak gerekir) ne demektir?
CEVAP
Aynen yazıldığı gibidir. Kendinin ve çoluk çocuğunun nafakasını kazanacak ve borçlarını ödeyecek kadar çalışıp kazanmak farzdır. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Çalışıp kazanmak farzdır.) [Taberani]

Çoluk çocuğunun bir yıllık nafakasını toplayacak kadar çalışmak mubahtır. Müslümanlara yardım için, dine hizmet etmek için fazla çalışıp kazanmak müstehaptır, iyidir. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(İnsanların en iyisi, insanlara faydalı olandır.) [Kudai]

Gösteriş için, övünmek için kazanmak tahrimen mekruhtur. Çalışmak rızkı artırmaz. Çalışmak takdir edilen rızka kavuşturmaya vesiledir. Rızkı veren Allahü teâlâdır. Çalışmak sebebe yapışmaktır. Sebeplere yapışmak sünnettir. (El-İhtiyar)

Çok sevap kazanmak için, çok mala ihtiyaç vardır. Çok mal kazanmak için de çok çalışmak gerekir. İslamiyet’e uygun yapılan her kazanç dünyaya sarılmak olmaz, ahiret için olur.

Sual: Dua ederken dünyalık istemek caiz midir?
CEVAP
Evet dünyalık istemekte bir mahzur yoktur. Mümin, dünyalığı da ahiret için kullanır. Dinimizde malın kıymeti, önemi büyüktür. İnsan, canını, malını, sağlığını, dinini ve şerefini mal ile korur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Ahir zamandaki ümmetim için mal sahibi olmak saadettir.) [İ.Rafii]

(Bir zaman gelir ki, parası olmayan rahat edemez.) [Taberani]

(Şerefinizi, mallarınızla koruyun!) [İbni Asakir]

Sual: Tembellikten, boş şeylerden nasıl kurtulabiliriz?
CEVAP
Tembelliğin ilacı, çalışkanlarla konuşmak, tembel, uyuşuk kimselerden kaçınmak, Allahü teâlâdan haya etmek lazım geldiğini ve azabının şiddetli olduğunu düşünmek ve namazları vaktinde kılmaktır. Namaza önem veren tembellikten kurtulur. Erkekler mutlaka namazı cemaatle kılmalı ve sabah namazı için camiye gitmelidir.

Fazla çalışmak
Sual: Dinimizde fazla çalışmak caiz midir?
CEVAP
Kendinin ve çoluk çocuğunun nafakasını kazanacak ve borçlarını ödeyecek kadar çalışıp kazanmak farzdır. Bu niyetle çalışan kimse, borcunu ödeyemeden ölürse, azap çekmez. Hadis-i şerifte, (Her erkeğin, çalışıp nafakasını kazanması farzdır) buyuruldu. Bundan fazlası için çalışmak da caizdir. Çoluk çocuğunun bir yıllık nafakasını toplayacak kadar çalışmak mubahtır. Müslümanlara yardım için, dine hizmet etmek için, fazla çalışıp kazanmak müstehabdır, iyidir. Hadis-i şerifte, (İnsanların en iyisi, insanlara faydalı olandır) buyuruldu. (Dare Kutni, Kudai)

Çoluk çocuğunun nafakasını karşılayacak kadar mal kazanmak için çalışmak farzdır. İhtiyaçlarını karşılamak için, fazla çalışmak sünnettir. Gösteriş için, övünmek için, ihtiyaçtan fazla kazanmak, tahrimen mekruh veya haramdır. Dünyalık kazanmak için çalışmak, günah değildir. Dünyalık sevgisi, dünyaya gönül bağlamak günahtır. Ziynet olan şeyleri kazanmak, mubahtır. İhtiyaç ve ziynet eşyasını İslamiyet’e uygun olarak kazanmak ibadet olur.

İnzivaya çekilip hep ibadet ederek; evlenmek, gezmek gibi mubah işleri ve helal kazanmayı terk etmek, tahrimen mekruhtur. (Tatarhaniyye)

Hele kendisini muhtaç duruma düşürmek, asla caiz olmaz. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:
(Çalışmayıp, kendini sadaka isteyecek hale düşüren, 70 şeye muhtaç olur.) [Tirmizi]

O halde, dinimizin emrettiği gibi helal yoldan çalışıp kazanmak gerekir. Çalışmak rızkı artırmaz; ama sebebe yapışmak olur. Sebeplere yapışmak ise sünnettir.

Dünyayı mamur etmek
Sual: Âhiretimizi kazanmak maksadıyla, dünyamızın mamur olması için, dua etmekte mahzur var mıdır?
CEVAP
Çok iyi olur. Seyyid Abdullah-i Dehlevi hazretleri, Mevlana Halid-i Bağdadi hazretlerine, (Benden bir şey iste, ama tek şey olsun) deyince, o da, (Dinim için dünyalık istiyorum) demiş, çünkü dünyalık olmazsa, istenildiği gibi dine hizmet edilemez.

Mal, Allahü teâlânın verdiği bir nimettir. Âhireti kazanmak, malla olur. Dünya ve âhiret, malla intizam bulur, rahat olur. Hac, cihad sevabı malla kazanılır. Bedenin sıhhat, kuvvet bulması, malla olur. Başkasına muhtaç olmaktan insanı koruyan, maldır. Sadaka vermek, akrabayı görüp gözetmek, fakirlerin imdadına yetişmek malla olur. Mescidler, okullar, hastaneler, yollar, çeşmeler, köprüler yaparak, asker yetiştirerek insanlara hizmet de malla olur.

Mal sahibi olmak başka, mal sevgisi başkadır. Dünya ve âhiret saadetine kavuşmak ve insanlara hizmet edebilmek için mal ve makam sahibi olmak çok iyidir. Bütün dünya bir kimsenin olsa, mala mağrur olmadan dine uygun harcasa, çok büyük sevab kazanır. Süleyman aleyhisselam, büyük bir zenginlik ve saltanat içindeyken, Kur'an-ı kerimde (O ne iyi kuldur) diye övülmektedir. (Sad 30)

Dünya malının çok olması kötü değildir. Çünkü Hazret-i İbrahim, Hazret-i Süleyman, Cennetle müjdelenen Abdurrahman bin Avf hazretleri ve evliyanın büyüklerinden Ubeydullah-i Ahrar hazretleri gibi birçok büyük zatlar, çok zengindi.

İnsanlara yardım etmek için çalışıp para kazanmak, nafile ibadet etmekten daha çok sevabdır. Cennetin yüksek derecelerine malla kavuşulur.

Mal kıymetli olduğu için, Kur'an-ı kerimde malla ve canla cihad edenler övülmektedir. (Nisa 95)