Sual: Kimler şehiddir? Şehidler çürür mü?
CEVAP
Herkes şehid olamaz. Şehid olmak veya şehidlik sevabına kavuşabilmek için müslüman olmak şarttır. Ne yaparsa yapsın, nerede, nasıl ölürse ölsün veya öldürülsün müslüman olmayan şehid olmaz.
Müslüman bir kimse, çok günahkâr olsa da, hatta İbni Nüceym hazretlerinin fetvasında bildirdiği gibi, günah işlerken mazlum olarak öldürülse, şehid olur.

Şehidler de çeşit çeşittir. Çok günahkâr biri ile, salih birinin şehidliği arasında çok fark vardır. Savaşta öldürülen şehid ile, attan düşüp ölen şehid arasında çok fark vardır. İslam’ın beş şartından sonra ibadetlerin en üstünü cihaddır. Cihadda ölen şehidin, kul haklarından başka bütün günahları affolur. Cihadda ve hac yolunda ve hudut boyunda nöbette ölenlere, Kıyamete kadar, bu ibadetlerin sevabı devamlı verilir. Her biri Kıyamette yetmiş kişiye şefaat eder.
Bir hadis-i şerifte, (Şehid, ölüm acısı duymaz, kabirde üzülmez, kıyametin dehşeti, hesap, mizan, sırat onu rahatsız etmez, doğruca Cennete gider) buyurulmaktadır. (Beyheki)

Şehidlik çeşitleri hakkında hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(5 vakit namaz kılana, her gün için bin şehid sevabı verilir.) [Tergib-i Hadimi]

(İlim öğrenirken ölen şehiddir.) [Hatib]

(Allahü teâlâdan, ihlasla şehidlik isteyen, yatağında ölse de şehid olur.) [Müslim]

(Aşık olup, aşkını gizleyip ve iffetini koruyup ölen şehid olur.) [Hakim]

(Abdestli yatıp da ölen şehiddir.) [Deylemi]

(Suda boğulan, yangında ölen, garip, kimsesiz olarak ölen, zehirli hayvan sokarak ölen, iç hastalıklarından ölen, duvar ve enkaz altında kalarak ölen, kocasını kıskandığını gizleyen kadın, kendinin, din kardeşinin ve komşunun malını savunurken öldürülen, emr-i maruf ve nehy-i münker yaparken öldürülen kimse şehiddir.) [İbni Asakir]

(Hamile iken, doğumda veya lohusa iken ölen kadın şehiddir.) [Taberani]

(Cuma günü veya gecesi ölen, şehid olur, kabir azabından kurtulur.) [Ebu Nuaym]

(Her gece, Yasin okumaya devam eden kimse, şehid olarak ölür.) [Taberani]

(Ümmetimin arasında fitne, fesat yayıldığı zaman, sünnetime sarılana yüz şehid sevabı vardır.) [Hakim]

(Terkedilmiş bir sünnetimi ortaya çıkarana, yüz şehid sevabı vardır.) [Hakim]

(Misafir, bir müminin evine girince, onunla bin bereket ve bin rahmet girer. O ev halkının günahları, denizlerdeki köpüklerden ve ağaçlardaki yapraklardan daha çok olsa da affolur. Herbirine bin şehid sevabı verilir. Misafirin yediği her lokma için bir hac ve umre sevabı yazılır ve onlar için Cennette bir şehir inşa edilir.) [Nisab-ül ahbar]

Şunlar da şehiddir:

Allahü teâlânın emirlerine uygun ticaret yapanlar. (Tirmizi)

Dinini öğrenmek, öğretmek ve yaymakta iken ölenler. (İbni Asakir)

Devamlı olarak müdara edenler, insanlarla iyi geçinenler. (Deylemi)

Gıda maddelerini ucuza satanlar. (Deylemi)

Günde yirmi kere ölümü düşünenler. (İhya)

Yol kesiciler, şehir eşkıyası [anarşistler] tarafından öldürülenler. (Taberani)

Hayvandan düşüp ölenler. (İ. Süyuti)

Zimmilerin, can, mal ve namusunu müdafaa ederken öldürülenler. (Ramuz)

Haksız olarak, zulümle hapsedilip ölenler. (İ. Süyuti)

Allah rızası için müezzinlik ederken ölenler. (İ. Ahmed)

Soğukta gusledip ölenler. (İ. Hasan)

Sara hastalığından, taundan [vebadan], koleradan, veremden, zatülcenbden, sari hastalıklardan, şiddetli öksürükten, ishalden ve bazı iç hastalıklardan ölenler. (S. Ebediyye)

Her sabah-akşam üç kere (Euzü billahissemiilâlimi mineş-şeytanirracim) ile (Haşr) suresinin sonunu okuyanlar. (Taberani)

Ehl-i sünnet itikadını ve namazı tadil-i erkan ile kılmayı meydana çıkaranlar. (Mektubat-ı Rabbani)

Duha namazı kılanlar, her ay üç gün oruç tutanlar, yolculukta vitir namazını terk etmeyenler, her gece Yasin okuyanlar, helal kazanıp çoluk çocuğuna ibadet yapmaları için çalışanlar, her gün 25 kere "Allahümme barik li filmevt ve fi-ma bad-el-mevt" okuyanlar, ölüm hastalığında, kırk kere "La ilahe illa ente sübhaneke inni küntü min-ez-zalimin" okuyanlar. (Redd-ül-muhtar)

Namazda iken ölenler. (Abdurrezzak)

Peygamber efendimize günde yüz kere salevat getirenler. (Taberani)

Altmış yaşını geçip, beş vakit namaza devam edenler. (Cennet Yolu İlmihali)

Şehidler çürümez
Kur'an-ı kerimde mealen buyuruluyor ki:
(Allah yolunda öldürülenleri [şehidleri] ölü sanmayın, onlar Rablerinin yanında diridir, rızıklandırılır.) [Al-i İmran 169]

Her Peygamber, şehiddir ve diğer şehidlerden üstündür. Peygamberlerin bedenleri çürümez. Hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, toprağın Peygamberleri çürütmesini haram etmiştir.) [Beyheki]

Haram lokma yemiş ve çeşitli günah işlemiş kimseler, şehid de olsalar, bedenleri çürür. Haram yememiş, mütteki kimseler, yataklarında ölse bile şehid olur ve bedenlerini toprak çürütemez. Bir hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Mütteki, müezzin, kan içinde kımıldayan şehid gibidir. Ölürse kabrinde kurtlanmaz.) [Taberani]

Sual: Kaç türlü şehid vardır?
CEVAP
Üç türlü şehid vardır:
1- Tam şehid,
2- Dünya şehidi,
3- Ahiret şehidi.
Savaşta düşman, barışta eşkıya tarafından öldürülenler, tam şehid olur.
Dünya menfaati için harpte ölenler, dünya şehidi olur.
Ahiret şehidi çoktur. İlim öğrenirken, abdestli iken ölenler gibi.

Sual: Tam ilmihalde, Haşr suresinin sonunu okuyanların ahiret şehidi olacağı bildiriliyor. Haşr suresinin sonu denince, sondan kaç âyet anlaşılır?
CEVAP
Hüvallahüllezi… diye başlayan üç âyet anlaşılır. Beş ve beşten fazla âyet okumak daha sevab olur.

“Doğal âfet şehidi”
Sual: (Doğal âfet şehidi) deniyor. Böyle bir şey var mıdır?
CEVAP
Kim, nerede, nasıl ölürse ölsün, Müslüman değilse şehit olmaz. Gayrimüslim ise, zulmen de öldürülse şehit olmaz. İmanı varsa, yani itikadı düzgün bir Müslümansa, günahları çok olsa da, savaşta ölsün, anarşide ölsün, görevde ölsün, kanser gibi hastalıklardan ölsün, şehit olur. Doğal âfetler sebebiyle, mesela depremde, yangında, sel felaketinde, çığ altında kalmakla, yıldırım düşmekle, tsunamide, denizde ölmüş olsa yine şehit olur. Bunlara (doğal âfet şehidi) denmez. Dense de, şehitliklerine zarar gelmez. Fakat içkiden çatlayıp ölene, meyhane şehidi veya sosyalizm uğrunda ölene, devrim şehidi demek yanlış olur, çünkü şehitlik İslâmî bir tabirdir.